1.  ديدگاه افراطي: در اين نگرش هر گونه ارتباطي با جنس مخالف آزاد و بدون مانع است. (رويكرد ليبراليستي)

به بيان ديگر هيچ گونه حد و مرزي براي اين پيوندها وجود ندارد و آزادي مطلق بر آن‏ها حاكم است.

فرويد و پيروان وي مدعي هستند. اخلاق جنسي کهن بر اساس محدوديت و ممنوعيت است و آنچه ناراحتي بر سر بشر آمده است از ممنوعيت‏ ها و محروميت‏ ها و ترس‏ها و وحشت‏ هاي ناشي از اين ممنوعيت ‏ها که در ضمير باطن بشر جايگزين گشته، آمده است. برتراند راسل نيز در اخلاق نويني که پيشنهاد مي‏ کند، همين مطلب را اساس قرار مي‏دهد.
راسل در کتاب«جهاني که من مي‏ شناسم» مي ‏گويد: «اگر از انجام عملي [رفتار جنسي] زياني متوجه ديگران نشود، دليلي نداريم که ارتکاب آن را محکوم کنيم» (جهاني که من مي ‏شناسم، ص 68)

2.  ديدگاه تفريطي: بر پايه اين رويكرد، هر گونه ارتباط و پيوند با جنس مخالف مردود و مورد نكوهش مي ‏باشد.

اين ديدگاه درست در مقابل ديدگاه افراطي است.

برترانت راسل، فيلسوف اجتماعي مشهور معاصر مي ‏گويد: «عوامل و عقايد مخالف جنسيت در اعصار خيلي قديم وجود داشته و به خصوص در هر جا که مسيحيت و دين بودا پيروز شد عقيده مزبور نيز تفوّق يافت». وستر مارک مثال‏ هاي زيادي از اين فکر عجيب مبني بر اين که «چيز ناپاک و تباهي در روابط جنسي وجود دارد» ذکر مي‏ کند.

در آن نقاط دنيا نيز که دور از تأثير مذهب بودا و مسيح بوده است اديان و راهباني بوده ‏اند که طرفداري از تجرد مي‏ کرده‏ اند، مانند اسنيت‏ ها در ميان يهوديان ... و بدين طريق يک نهضت عمومي رياضت در دنياي قديم ايجاد شد.» (کتاب زناشويي و اخلاق، ص 26 و 25)

راسل در جاي ديگر مي‏ گويد: پدران کليسا از ازدواج به زشت‏ترين صورت ياد کرده ‏اند. هدف رياضت اين بوده که مردان را متقي سازد، بنابراين ازدواج که عمل پستي شمرده مي ‏شد بايستي منعدم شود. «با تبر بکارت درخت زناشويي را فرو اندازيد» اين عقيده راسخ سن ژروم درباره هدف تقدس است. (همان، ص 30)

3. ديدگاه اعتدالي: بر اساس اين ديدگاه نه آزادي مطلق و رها پذيرفته شده است و نه محدوديت و منع هر گونه رابطه، بلكه ارتباط بين دو جنس مخالف در يك چهارچوب [Context] مشخص تعريف شده است.

ديدگاه اسلام ناظر به نگرش سوم (اعتدالي) است.

پيامدهاي روابط دختر و پسر پيش از ازدواج

از دو منظر روانشناسانه [Psychologycal] و جامعه شناسانه [Sociologycal] مي‏توان به اين امر پرداخت.

به طور كلي روابط باز و آزاد دو جنس مخالف پيش از ازدواج، داراي آفت‏ ها و آسيب‏ هاي رواني و اجتماعي جبران ناپذيري است. در ذيل به چند نمونه از اين آسيب‏ ها اشاره مي‏ شود:

1. فقدان شناخت درست و واقع بينانه: معمولا ادّعا مي ‏شود اين گونه روابط و دوستي‏ ها به انگيزه ازدواج شكل مي‏ گيرد، ولي با كمي دقّت فهميده مي‏ شود، روح حاكم بر اين گونه دوستي‏ ها، عشق ‏ورزي كور است نه خردورزي. پاي خرد و عقل در ميدان عاشقي لنگ است. امام علي عليه السلام مي ‏فرمايند: «حبّ الشّيء يعمي و يصمّ»، دوست داشتن چيزي انسان را كور و كر مي كند.

در حالي كه تصميم ‏گيري درست در مورد ازدواج با فرد خاص، تنها با تكيه بر عقلانيّت و خردورزي ممكن است. دوستي‏ هاي قبل از گزينش همسر، راه عقل را مسدود و چشم واقع بين انسان را كور مي‏ سازد و اجازه نمي‏ دهد تا يك تصميم صحيح و پيراسته از اشتباه گرفته شود. اين نوع انتخاب‏ها كه در فضايي آكنده از احساسات و عواطف انجام مي‏ گيرد. به دليل نبود شناخت عميق و واقع ‏بينانه، زندگي مشترك را تلخ و آينده را تيره و تار مي‏ سازد.

2.  ايجاد جو بدبيني: اين گونه دوستي ها نه تنها مشكلي را براي دختران و پسران حل نمي‏ كند بلكه بر مشكلات آنان مي‏ افزايد.

اين گونه دوستي‏ها  و روابط اگر به ازدواج بي‏انجامد پس از مدتي از شكل‏ گيري زندگي جو بدبيني و سوءظن را به دنبال خواهد داشت.

پسر به خود مي‏ گويد اين دختر وقتي به راحتي با من پيوند و رابطه نامشروع برقرار نمود، پس از اعتقاد و ايمان قوي برخوردار نيست. بنابراين از كجا معلوم پيش از ارتباط با من، با فرد ديگري طرح دوستي نريخته است. از كجا معلوم كه در آينده با اين كه همسر من است با ديگري ارتباط برقرار نكند؟

دختر نيز همين تصور را نسبت به پسر دارد.

بر اين اساس اين گونه ازدواج‏ ها داراي پايه واساسي سست و متزلزل است و تجربه نشان داده كه سريع منجر به طلاق و جدايي مي‏ گردد.

بر اساس يك يافته پژوهشي در آمريكا، زوج‏هايي كه پيش از ازدواج با يكديگر زندگي مي‏ كنند زندگي زناشويي آنها با مشكلات عديده‏ اي رو به رو است و منجر به طلاق مي‏ شود. به گزارش ايسنا، دكتر «كاترين كوهان»، استاد دانشگاه ايالت پنسيلوانيا گفت: طبق آخرين تحقيقات، افرادي  كه پيش از ازدواج با يكديگر رابطه داشته ‏اند بعد از ازدواج در حلّ مشكلات خود عاجزند، چرا كه نسبت به يكديگر بسيار بدبين هستند. كوهان گفت: طبيعت ارتباطات آزاد اين است كه زوجين چندان انگيزه‏اي براي حل درگيري‏ها و حمايت از مهارت‏هاي خود ندارند. وي افزود: به نظر مي ‏رسد ارتباطات اين افراد زودتر از افرادي كه با يكديگر دوست نبوده ‏اند، سرد و منجرّ به طلاق مي‏ شود. وي در پايان گفت: مي‏ توانم بگويم رابطه قبل از ازدواج به هيچ وجه سبب دوام زندگي زناشويي نمي‏ شود [روزنامه جمهوري اسلامي – ش 6571- 29/11/1380 – ص 5]

3. افت تحصيلي يا ركود علمي: اين گونه روابط باعث مي‏ شود كه دو طرف تمام فكر و توجه و تمركز خود را صرف ديدارها و ملاقات‏ هاي حضوري و تلفني خود بكنند و اين بزرگ‏ترين مانع براي رشد و ترقي علمي است؛ زيرا تحصيل دانش نيازمند تمركز نيروهاي فكري وروحي است.

دل‏ مشغولي و اضطرابي كه در اثر اين گونه پيوندها پديد مي‏ آيد بزرگ‏ترين سد راه تعالي علمي و تحصيلي است؛ لذا متصديان امور علمي مدارس و دانشگاه‏ ها توصيه مي‏ كنند. حتي ايام عقد و نامزدي جوانان در بحبوحه تحصيلات نباشد تا آنان بتوانند با تمركز بيشتر فكر، در ادامه دروس و امتحانات موفق شوند.

4. عدم اسقبال از تشكيل كانون خانواده: اين گونه روابط و دوستي‏ ها معمولا به انگيزه تفنّن و سرگرمي شكل مي‏ گيرد و در خلال آن از خود باوري و زودباوري دختران سوء استفاده مي شود. متاسفانه در بسياري موارد بين عشق و هوس تمييز داده نمي‏ شود. عشق حقيقي و پاك با هوس‏ هاي آلوده و زودگذر، تفاوت جوهري دارد. برخي از اين روابط كه مبتني بر هوسراني و سرگرمي است، پس از مدتي رو به سردي و افول مي‏ نهد. جاذبه و دل ربايي ‏ها مربوط به روزها و ماه‏ هاي اول دوستي است. ولي ديري نمي‏ پايد كه اين روابط عادي شده و به جدايي مي كشد. حس تنوع طلبي  انسان از يك طرف و فقدان عامل بازدارنده از طرف ديگر باعث مي‏ شود برخي سراغ ازدواج و تشكيل خانواده نروند جامعه‏ اي كه از تشكيل كانون خانواده استقبال نكند هيچ‏گونه ضمانتي براي رشد و شكوفايي فضايل انساني در آن وجود ندارد.

عمده خوبي‏ها و كمالات والاي انساني در پرتو تشكيل خانواده‏اي سالم، به فعليت مي‏ رسد.

5.  اضطراب، تشويش و احساس نگراني:در دوستي‏ هاي موجود بين دختران و پسران، از آنجا که مقاومتي بسيار قوي از طرف پدر يا مادر يا جامعه براي ممانعت از برقراري اين دوستي‏ ها وجود دارد، اين گونه دوستي‏ ها با مخاطرات رواني گوناگوني از جمله اضطراب و تشويش همراه است.

وجود افکار ديگري چون احساس گناه، نگراني از تهديداتي که توسط پسر براي فاش کردن روابطش با دختر صورت مي‏ گيرد، يک تعارض دروني و اضطراب مستمر را به دنبال خود دارد.

بنابر اين وجود چنين دلهره‏ ها و اضطراب‏ هايي که گاهي لطمه ‏هاي جبران ناپذيري بر جسم و روان انسان دارد، از جمله آسيب‏ هاي اين گونه روابط است.

6. محروميت از ازدواج پاك: هر انساني در سرشت و نهاد خويش به دنبال پاكي ‏ها و نجابت است. دختراني كه در پي اين روابط آلوده هستند در حقيقت پشت پا به سرنوشت خود زده‏ اند و اين امر باعث مي‏ شود كه آن‏ها به جرم آلودگي به اين روابط شرايط ازدواج پاك را از دست بدهند. البته اين گونه روابط ناسالم حتي در ازدواج پسران نيز تاخير ايجاد می کند و دختران بيش از پسران در معرض اين آسيب قرار دارند.

در پايان به چند پرسش اساسي اشاره مي ‏شود:

1.       به نظر شما يك رابطه و پيوند مطلوب چه ويژگي ‏هايي دارد؟

2.       آيا روابطي كه بر پايه هوسراني‏ ها و سرگرمي ‏هاي زودگذر است، مي ‏تواند روابطي پايا و پويا باشد؟

3.       آيا هر انساني با هر صفت و ويژگي شايسته ارتباط و دوستي است؟

4.       آيا پسنديده نيست كه انسان سرمايه عشق و محبت خود را براي زندگي آينده خويش پس انداز کند.