۵۰درصد بیماریهایی که با دیالیز نگهدارنده زندگی میکنند و مبتلا به نارسایی کلیه هستند، دیابت کلیههای شان را از کار انداخته است.
«بخور تا تقویت شوی» نسخهای که بارها از سوی اطرافیان به منظور تندرستی و سلامتی تجویز میشود. این نسخه از منظر پدر علم نفرولوژی ایران نتیجهای جز افزایش فشار خون، اسید اوریک و قند خون ندارد و کلیهها را از کار میاندازد. «فشار خون» به علت استفاده از رژیمهای پر چرب و پر نمک و «دیابت» به علت مصرف رژیمهای پر قند که نتیجهای جز چاقی و اضافه وزن ندارند، شایعترین علت نارسایی کلیه به حساب میآیند. این عوامل با اثر روی عروق کلیه و تنگ کردن آنها، خونرسانی مناسب به کلیه را مختل کرده و به بروز نارسایی کلیه منجر میشوند.
پروفسور بهروز برومند پایهگذار و پیشگام دانش بیماریهای کلیه و نفرولوژی و جراح و متخصص کلیه و مجاری ادرار میگوید: علاوه بر پر فشاری خون و دیابت، عوامل دیگری که عمدهترین آن زیاد خوردن قرصهای مسکن، پرخوری و چاقی است به نارسایی کلیه منجر میشود.
اگرچه این تصور عوام فریبانه یعنی چاقی نشانه تندرستی است، در جامعه وجود دارد اما باید توجه داشت، علت عمده بیماریهای کلیه تقویت اضافه وزن و پرخوری است به همین خاطر، افراد چاق باید مقدار آلبومین، اوره و کراتین ادرار و خون شان را آزمایش کنند. خوردن کله پاچه، دل و قلوه، زیاده روی در خوردن حبوبات و در نهایت تعجب، هندوانه که موجب بالا رفتن اسید اوریک شده و کلیهها را تهدید به نابودی میکند، بخور و نخورهایی است که این متخصص کلیه و مجاری ادراری به آنها اشاره میکند. همچنین او با تأکید بر اینکه آب درمانی برای کلیهها زیانبار است، بیان میکند: در سال ۲۰۱۵ مقالههای متعددی در دنیا منتشر شده که نشان میدهد، پرنوشی آب، چای و بدتر از آن نوشابه، کلیهها را از کار میاندازد و مرگ و میر ناشی از نارسایی کلیه را افزایش میدهد.
متأسفانه عامیانه توصیه میشود ۸ لیوان آب برای همه مفید است اما امروزه تحقیقات دانشمندان حاکی از آن است، آب زیاد موجب از کار افتادن کلیهها میشود و مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی و عروقی را زیاد میکند بنابراین این آگاهی باید در روز جهانی کلیه به مردم داده شود. پروفسور برومند با تأکید بر پرفشاری خون و دیابت قندی که جزو بیماریهای شناخته شده نارسایی کلیه هستند، به آمارهای تکان دهنده بیماران دیالیزی اشاره میکند که در اثر ابتلا و بیتوجهی به این دو بیماری با دیالیز دست و پنجه نرم میکنند. او میگوید: ۵۰درصد بیماریهایی که با دیالیز نگهدارنده زندگی میکنند و مبتلا به نارسایی کلیه هستند، دیابت کلیههای شان را از کار انداخته است.
متأسفانه دیابت بیماری است که در اوایل درد ندارد و مریض بهخاطر آنکه باکی از این بیماری ندارد از تزریق انسولین سرپیچی و ابراز ناراحتی میکند اما باید توجه داشت، انسولین و دیالیز هم شبیه به خوردن غذا است همانطور که انسانها غذا میخورند تا سالم و زنده بمانند مبتلایان به دیابت و نارسایی کلیه نیز با انسولین و دیالیز زندگی میکنند. کسانی که دیابت کنترل نشده دارند باید عملکرد کلیههای شان را کنترل کنند و نخستین قدم برای این کار، آزمایش پروتئین آلبومین ادرار است وجود این نوع پروتئین در ادرار نشان میدهد، کلیهها آزرده شدهاند، چنانچه نارسایی کلیه در مراحل اولیه با یک آزمایش ساده ادرار تشخیص داده شود و مقدار قند خون کنترل شود، با دارو درمانی از آزردگی کلیهها میتوان پیشگیری کرد.
دومین عامل خطر نارسایی کلیه که این متخصص اورولوژی اشاره میکند، فشار خون است. حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد دیالیزیها بهخاطر پر فشاری خون درگیر نارسایی کلیه میشوند، از این رو مراقبت و کنترل فشار خون از آسیب به کلیهها جلوگیری میکند. در پر فشاری خون نخستین نشانه دفع آلبومین از طریق ادرار است. وجود آلبومین در خون اگرچه طبیعی است اما این پروتئین در ادرار نشانه خطر است. در سطح جهانی پیشنهاد میشود، دانشآموزان را از نظر آزمایش پروتئین آلبومین در ادرار غربالگری کنند.
پروفسور برومند معتقد است، در مناطقی از ایران مانند خوی و مراغه باید این تست غربالگری برای سلامت کلیهها انجام شود زیرا در این نقاط بیماریای به نام تب مدیترانهای فامیلی یا FMSشایع است که همان افزایش مقدار پروتئین آلبومین در ادرار است که نشان دهنده آزردگی کلیهها در مراحل اولیه بیماری نارسایی کلیه است. در کشور ما بیماری تب مدیترانهای از همدان تا غرب و شمالغرب وجود دارد که پزشکان عمومی معمولاً در سایر نقاط کشور قادر به تشخیص FMSنیستند.
او میگوید: وجود مقدار زیاد پروتئین در ادرار «سندرم نفروتیک» نامیده میشود چنانچه نفروتیک به نفریتیک تبدیل شود به آن نارسایی کلیه میگویند. او در پایان توصیه کرد، به تجویزهای همسایهها گوش ندهیم و هر زمان با نشانههایی مانند ادرار زیاد، کم ادراری، فشار خون و قند بالا مواجه شدیم به پزشک مراجعه کنیم.
افکار نیوز