براي مايي كه اين‌طور بزرگ شده‌ايم، نه گفتن به دوستان، همكاران يا حتي همسر در بزرگسالي هم آسان نيست. مهم نيست چقدر حق با ماست و مهم نيست چقدر پاسخ منفي كه در ذهن‌مان چرخ مي‌زند را درست مي‌دانيم؛ اغلب ما تصور مي‌كنيم نه گفتن به كساني كه دوست‌شان داريم، يعني آسيب زدن به احساسات‌شان و خراب كردن رابطه‌‌اي كه براي ساختنش سال‌ها انرژي گذاشته‌ايم. براي پاك كردن همه اين پيش‌فرض‌هاي نادرست، در اين مطلب آداب «نه» گفتن را به شما آموزش مي‌دهيم و در صفحه بعد براي‌تان روشن مي‌كنيم كه در چه شرايطي بدون عذاب وجدان مي‌توانيد به همسر‌تان نه بگوييد.

فلسفه نبافيد

شايد به‌خاطر به‌دست آوردن دل طرف مقابل‌تان، حسابي مقدمه‌چيني كنيد و با گفتن يك «نه» صريح دل او را نشكنيد اما اين يكي از بزرگ‌ترين مشكلاتي است كه فرهنگ‌مان آن را به ما تحميل كرده و به بهانه آسيب نزدن به ديگران، فرصت مشخص كردن تكليف و گفتن نه قاطعانه را از ما گرفته است. اگر مي‌خواهيد به كسي نه بگوييد، كمي چاشني براي آرامش دادن به او به كلام‌تان اضافه كنيد اما نگذاريد حاشيه‌هايي كه به‌خاطر نشكستن دل او به كلام‌تان وارد مي‌كنيد، اصل مطلب را زير سوال ببرد و امكان درك كردنش را از شنونده بگيرد. مطمئن باشيد كه سرريز كردن اين چاشني‌ها در بسياري موارد امكان درك كردن موضوع را از بين مي‌برد و باعث مي‌شود كه فرد مقابل متوجه «نه» بودن پاسخ از سوي شما نشود.

نقطه بگذاريد

اگر فرد مقابل‌تان قاطعيت را در كلام شما نبیند، بعيد است كه به «نه»‌اي كه مي‌گوييد قانع شود و پرونده را مختومه تصور كند. در صورتي كه شما به‌خاطر مهربان بودن با او يك «نه» دلنشين تحويلش دهيد، شاهد تلاش‌هاي بعدي‌اش براي قانع كردن خود خواهيد بود و حتي ممكن است گاهي شاهد ناديده گرفتن حرف‌تان از سوي او باشيد. پس به‌خاطر دو تا نشدن حرف‌تان يك نه قاطع بگوييد و خيال هر دو طرف را راحت كنيد.

شخصيتش را زير سوال نبريد

گفتيم كه بايد قاطعانه نه بگوييد اما حتما مي‌پرسيد چطور مي‌توان قاطع بود اما دل كسي را نشكست. چاره‌اش متمركز شدن روي موضوع به جاي فرد است. بسياري از ما ميانه‌‌اي با انتقاد نداريم و وقتي كسي كارمان را نقد مي‌كند تصور مي‌كنيم كه شخصيت‌مان را زير سوال مي‌برد. در مورد نه گفتن هم ماجرا به همين ترتيب است. اغلب كساني كه پاسخی منفي در مورد يكي از ايده‌ها يا پيشنهادات‌شان مي‌شنوند، تصور مي‌كنند كه فرد مقابل به شخصيت آنها نه مي‌گويد و بي‌ارزش يا پراشتباه تلقي‌شان مي‌كند. درحالي‌كه اگر تنها در مورد موضوع مورد نظر و نه فرد مقابل‌تان صحبت كنيد و براي فرد مقابل‌تان روشن كنيد كه به درخواست او «نه» مي‌گوييد نه به رابطه دوستي‌تان و نه به شخصيت او، مشكل را تا اندازه زيادي حل كرده‌ايد.

مراقب نقاط حساس باشيد

هر كدام از ما حساسيت‌هايي داريم؛ نقطه‌هايي كه روي شخصيت ما جا خوش كرده‌اند و گاهي هم خودمان و هم ديگران را آزار مي‌دهند. وقتي مي‌خواهيد به كسي نه بگوييد، مراقب باشيد به‌خاطر دست گذاشتنش روي نقطه‌هاي حساس شخصيت‌تان پاسخ شما را تغيير ندهد. تهديد، اشك ريختن و برانگيختن احساسات يا دادن وعده‌هاي خوشايند، رايج‌ترين راه‌هايي هستند كه افراد براي تغيير پاسخ‌تان به كار مي‌گيرند؛ مراقب باشيد شما در اين تله‌ها نيفتيد و قبل از صحبت كردن در مورد موضوع با فرد مقابل‌تان، تكليف را با خود‌تان روشن كنيد. اگر احساس مي‌كنيد موفق نمي‌شويد، فهرستي از نقاط ضعف‌تان را روي كاغذ بنويسيد و قبل از شروع مذاكره، احتمالات را بررسي كنيد و راهي براي مقاومت كردن در برابر آنها پيدا كنيد.



شرمنده نباشيد

حسي كه شما نسبت به پيام‌تان داريد، نگاه ديگران به پيام شما را تغيير مي‌دهد. اگر احساس ضعف كنيد و به‌خاطر «نه»‌‌اي كه از نظر‌تان درست است شرمنده باشيد، ديگران هم انتظار شرمسار بودن را از شما خواهند داشت، به همين دليل بهتر است قبل از نه گفتن دلايلي كه براي دادن پاسخ منفي داريد را با خود‌تان مطرح كنيد و با پشتوانه منطقي قوي سراغ فرد مقابل‌تان برويد.

مي‌دانيم كه مي‌خواهيد به فرد مقابل‌تان هم فكر كنيد، اما هيچ وقت خود‌تان را به‌دلیل جواب منفي كه مي‌خواهيد بدهيد در مقام ضعف قرار ندهيد. اگر كسي كه قرار است نه را از شما بشنود ضعف را در صداي‌تان احساس كند يا در چشم‌هاي‌تان ببيند، ديگر شما را جدي نمي‌گيرد. اما مراقب باشيد تلاش‌تان براي تلطيف نكردن جواب منفي‌تان، شما را بيش از حد خشن نشان ندهد. دليلي براي خشونت نيست؛ شما تنها مي‌خواهيد يك «نه» منطقي بگوييد! پس آرامش‌تان را حفظ كنيد.

اميد بيهوده ندهيد

مي‌ترسيد با گفتن «نه» دل او را بشكنيد؟ شايد به‌خاطر همين بخواهيد به او بيهوده اميد دهيد و با دادن وعده‌هايي كه خود‌تان مي‌دانيد هرگز عملي نمي‌شود براي آرامش دادن به او تلاش كنيد. شايد بخواهيد با اميدوار كردن او كمي زمان بخريد و دل‌گرمش كنيد، اما بايد بدانيد كه اين بدترين شيوه نه گفتن است. شما قرار نيست به‌خاطر يك جواب منفي منطقي، شرمنده باشيد، احساس گناه كنيد و به دنبال راهي براي جبران كردن باشيد. شما به كسي ظلم نمي‌كنيد؛ تنها جوابي كه به نظر‌تان درست است را مي‌دهيد.

به دنبال جبران نباشيد

باز هم بايد تاكيد كنيم شما كسي را آزار نداده‌ايد و به كسي ظلم نكرده‌ايد! تنها نظر‌تان را در مورد يك موضوع گفته‌ايد يا به كاري كه از نظر‌تان درست نيست نه گفته‌ايد! پس دليلي ندارد كه به‌دنبال جبران اين موضوع با باج دادن به فرد مقابل‌تان باشيد. اگر به همسايه‌تان كه خواسته اتومبيل شما را قرض بگيرد نه گفته‌ايد، دليلي ندارد برايش شله زرد بپزيد و دوستي‌تان را به او ثابت كنيد.

اگر به همكار‌تان كه هميشه انتظار دارد كارهايش را انجام دهيد نه گفته‌ايد، دليلي ندارد برايش كادو بخريد تا از دلش در بياوريد. شما به‌خاطر جواب منطقي و بدون خشم و غضبي كه داده‌ايد، نيازي نيست به‌دنبال جبران باشيد.


به فرزند‌تان مهارت «نه» شنيدن را هديه دهيد

اگر مي‌خواهيد شنيدن «نه» در سال‌هاي بعد، زندگي را براي فرزند‌تان سخت و آزار‌دهنده نكند، از همين امروز بايد مهارت شنيدن پاسخ منفي و كنار آمدن با آن را به او آموزش دهيد. اولين و مهم‌ترين قدمي كه بايد ‌برداريد، مشروط نكردن محبت‌تان نسبت به او است. با رفتار خود به فرزند‌تان نشان دهيد كه حتي اگر اشتباهي كند، تنها به‌خاطر اشتباهش دلگير مي‌شويد و همه محبت‌تان را از او دريغ نمي‌كنيد.

به او بگوييد كه در خانه شما چيزي به عنوان «بچه خوب و بد» وجود ندارد، بلكه تنها «كار خوب و بد معني دارد» و وقتي اشتباهي مي‌كند، كل شخصيتش در نظر شما زير سوال نمي‌رود. اگر فرزند‌تان بفهمد كه انجام يك كار اشتباه به معناي از دست دادن محبت ديگران نيست و شنيدن نه نشانه دريغ كردن محبت از او نيست، در آينده هم با انتقادهاي ديگران بهتر كنار مي‌آيد و راحت‌تر پاسخ منفي آنها را مي‌پذيرد.