برخی کمبودها در جذب مواد معدنی و انواع ویتامینها در بدن عواقب ناگواری به دنبال دارد و میتواند بیماریهای مختلفی را پدید آورد. بر همین اساس، گاهی مصرف نکردن مواد مغذی لازم و دور ماندن از مواد ضروری میتواند جان افراد را در معرض خطر قرار دهد.
از این رو محققان سالهاست مکملها و قرصهایی را با عنوان مکمل یا جایگزینهایی برای ویتامینها و پروتئینها و تأمین نیاز بدن تولید کردهاند و پزشکان در مواقع لزوم آنها را برای بیماران تجویز میکنند. ولی بررسیهای اخیر روی دیگر مکملها را نیز نشان دادهاند. مطالعات صورت گرفته روی هزاران بیمار، حاکی از آن است که مصرف بیش از حد ویتامینها و مواد معدنی و مکملهای آنها بیش از آنکه برای سلامت افراد مفید باشد، مضر بوده و گاه زندگی آنها را به خطر میاندازد.
پژوهشگران آمریکایی بر این باورند مکملهایی از قبیل مولتیویتامینها بیش از آنکه مفید باشد، خطر ابتلا به سرطان و بیماریهای قلبی را افزایش میدهد. به عبارتی، افرادی که ویتامینها و مواد معدنی بالایی مصرف میکنند بیشتر از دیگران با مشکلات جسمی مواجه میشوند. بتاکاروتن به عنوان یکی از مفیدترین آنتیاکسیدانهای مفید، سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند و از بدن در برابر ابتلا به بسیاری از بیماریها محافظت میکند ولی چنانچه بیش از حد مصرف شود ممکن است خطر بروز سرطان ریه و بیماری قلبی را تا 20 درصد افزایش دهد.
بررسیهای دیگر نشان میدهد مکمل فولیک اسید که بیشتر به منظور کاهش پولیپهای روده بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد، تعداد پولیپهای ایجاد شده را در مقایسه با افرادی که از این مکمل استفاده نمیکنند، افزایش میدهد. در واقع، مصرف مکملهای ویتامین تأثیر زیادی روی سلامت افراد به جا نمیگذارد و افراد با مصرف بیش از حد این مواد خود را بیشتر در معرض انواع سرطانها قرار میدهند. البته محققان بر این باورند مصرف مکملها بیشتر زمانی مشکلآفرین میشود که بیش از حد مجاز مورد نیاز بدن مصرف شود، ولی با وجود این هیچ مکملی نمیتواند جایگزینی مناسب برای مواد غذایی و مغزی به شمار برود و در بیشتر مواقع فقط مصرف میوهها و سبزیجات تازه خطر بروز سرطان را کاهش میدهد.
البته در این میان، دلیل اصلی ارتباط مصرف مکملهای ویتامین و ابتلا به سرطان و بیماریهای قلبی بیان نشده ولی به گفته محققان، تأثیر مثبت مکملهای تغذیهای پیش از این روی نمونههای حیوانی مورد بررسی قرار گرفته ولی هنوز مطالعات گستردهای روی شیوه اثر این مکملها روی نمونههای انسانی صورت نگرفته است.