حتما واژه طلاق عاطفی به گوشتان خورده و با آن بیگانه نیستید. متاسفانه در سال های اخیر زوج های بسیاری با همین مقدمه از هم جدا شده اند. برخی دیگر نیز اگرچه به طور رسمی از یکدیگر جدا نشده اند، اما کمتر می توانند درباره احساسات و عواطف خود با یکدیگر صحبت کنند.

 این در حالی است که بازگونکردن احساسات و فقدان روابط صمیمانه همسران هم مانع برقراری رابطه زناشویی لذت بخش می شود، هم فاصله آنها را از همدیگر بیشتر می کند، با دکتر مهدی زارع بهرام آبادی، روان شناس و عضو هیات علمی دانشگاه تحقیقات و توسعه علوم انسانی درباره اصول برقراری یک رابطه زناشویی سالم در آستانه طلاق عاطفی گفت و گو کرده ایم.

از تعریف طلاق عاطفی شروع کنیم.

طلاق عاطفی، طلاقی است که به موجب آن، زن و شوهر با یکدیگر ارتباط صمیمی ای ندارند و نمی توانند درباره احساسات و عواطف خود با یکدیگر حرف بزنند و ارتباط زناشویی مناسبی هم ندارند. این نوع طلاق، در مقایسه با طلاق رسمی، اثر به مراتب مخرب تری دارد، چرا که در طلاق رسمی زن و مرد از یکدیگر جدا می شوند و هر یک به دنبال زندگی تازه خود می روند اما در طلاق عاطفی که زوج زیر یک سقف زندگی می کنند، این موضوع در درازمدت فشار روانی زیادی به آنها وارد می کند و چون این همسران ارتباط احساسی خوبی هم با یکدیگر ندارند، زندگی شان کسالت بار خواهدشد.

برقراری رابطه زناشویی چقدر می تواند در بهبود روابط زوج هایی که دچار طلاق عاطفی شده اند، موثر باشد؟

ببینید، یکی از نشانه های زندگی مشترک مطلوب، ارتباط زناشویی سالم است و زن و مردی که ارتباط زناشویی خوب و لذت بخشی با یکدیگر دارند، کمتر دچار مشکل هستند اما وقتی از یکدیگر طلاق عاطفی می گیرند، طبیعتا ارتباط زناشویی خوبی نخواهند داشت و تعارضی در این میان ایجاد می شود اما می توان گفت اگر زوج در مراحل ابتدایی طلاق عاطفی باشند و این حس در آنها عمیق نشده باشد، ارتباط زناشویی و بروز احساسات از جانب آنها می تواند تقویت کننده ارتباطشان محسوب شود و در غیر این صورت اگر زمان زیادی از طلاق عاطفی گذشته باشد، ایجاد ارتباط زناشویی بسیار سخت خواهدبود.

اگر زوجی ابتدای شکل گیری طلاق عاطفی باشند، چه راهکاری پیشنهاد می کنید تا بتوانند روابط مشترک و روابط زناشویی خود را تقویت کنند؟

اول از همه باید بدانیم که داشتن روابط زناشویی یک نیاز مهم است مثل غذاخوردن و برای همین باید تلاش کنیم با حرف زدن و احترام به یکدیگر و شناخت بیشتر از هم این نیاز را برطرف کنیم. زن یا شوهر نباید از برقراری این رابطه احساس شرمساری کنند، بنابراین باید با یکدیگر درباره این موضوع حرف بزنند و از قهر کردن خودداری کنند. این قهرهای به ظاهر ساده، زن و مرد را از هم دورتر و اوضاع را بدتر می کند. بهتر است همسران تا جایی که می توانند شرایطی فراهم کنند که بتوانند از ارتباط زناشویی بهتر و مثبت تری برخوردار شوند. ضمن اینکه اگر هریک از آنها میلی در برقراری این رابطه در خود احساس نکند، می تواند از مشاور کمک بگیرد تا راهنمایی های لازم را دریافت کند.

آیا در این شرایط بهتر است زن پیشقدم شود یا مرد؟

هر دو می توانند پیشقدم باشند. متاسفانه در فرهنگ ما این مساله به غلط جا افتاده است که زن نباید در مورد خواسته های جنسی خود در زندگی مشترک حرفی بزند یا پیشقدم شود، در حالی که زن هم می تواند این کار را انجام دهد و از این نظر تفاوتی بین زن و مرد نیست.

از طلاق تا طلاق عاطفی

دکتر مجید ابهری، رفتارشناس: متاسفانه در سال های اخیر شاهد افزایش آمار طلاق عاطفی میان همسران شده ایم و من فکر می کنم بهترین روش برای پیشگیری از طلاق عاطفی و مشکلات ناشی از آن، در قدم اول، همسرگزینی درست است و سپس مراجعه به مشاوران خانواده و کمک گرفتن از افراد باتجربه. از آنجا که پیش از طلاق عاطفی، طلاق روانی یعنی دلخوری و ناراحتی های مختلف زوج از یکدیگر به دلایل مختلف اتفاق می افتد، کاهش توقعات، تغییر شیوه زندگی و گفت و گو و تبادل نظر از جمله کارآمدترین روش های پیشگیری از طلاق عاطفی محسوب می شود.

 غرور کاذب و نپذیرفتن نظریه های منطقی زن و شوهر نیز از علت های افزایش طلاق عاطفی است. متاسفانه نپذیرفتن راهنمایی و کمک بزرگ ترها از جانب زوج های جوان و اعتقاد نداشتن به مشاوره، اشتغال زوج ها، مشکلات جنسی و اختلافات مالی، ریشه های اصلی رفتاری در بروز طلاق عاطفی هستند. اگر ازدواج براساس مادیات باشد و محبت در آن مدنظر قرار نگیرد خشونت به وجود می آید و در صورت مراجعه نکردن به مشاور، این اختلافات روی هم انباشته می شود و به کمرنگ تر شدن روابط عاطفی می انجامد. 

از نگاهی دیگر، طلاق عاطفی منجر به افسردگی، اضطراب، تنش و عصبانیت در زوج ها می شود و این گونه زندگی کردن الگوی بدی برای کودک است. به همین دلیل باید به خاطر تربیت درست فرزندانمان و آرامش و سلامت روان آنها هم که شده دست از خودخواهی برداریم و با کمک گرفتن از مشاوران زندگی را به سمت آرامش و مهربانی سوق دهیم.

باید برای همدیگر وقت بگذارید

دکتر پرویز رزاقی: طلاق عاطفی یک نوع گسست روابط عاطفی و احساسی میان همسران محسوب می شود. این موضوع کیفیت زندگی و رابطه زن و شوهر را به شدت پایین می آورد؛ به نحوی که آنها دیگر قادر به تامین نیازهای عاطفی یکدیگر نخواهند بود. طلاق عاطفی دلایل بسیاری می تواند داشته باشد؛ از جمله، خطا در همسرگزینی و ازدواج های عجولانه ای که در آن طرفین یکدیگر را به خوبی نمی شناسند و خیلی وزد با یکدیگر زیر یک سقف می روند. 

به هر حال وقتی زن یا شوهر نمی تواند احساسات و عواطف خود را با طرف مقابلش در میان بگذارد، طبیعی است که ارتباط زناشویی خوبی هم برقرار نمی شود و در این شرایط نمی توان از این موضوع به عنوان یک کمک کننده در بهبود شرایط استفاده کرد. چون در بسیاری از مواقع زن احساس می کند که از او به عنوان یک کالا استفاده شده و برای همین احساس تنفر پیدا می کند. 

در این شرایط باید سعی کنیم قبل از ارتباط زناشویی با یکدیگر حرف بزنیم و نیازهای روانی و حساسیت های طرف مقابلمان را بیشتر و بهتر بشناسیم. مهم تر از همه اینکه برای برطرف کردن و شنیدن مشکلات مشترکمان وقت بگذاریم. در این وضعیت است که می توانیم اعتماد طرف مقابل را جلب کنیم و به او نزدیک شویم اما اگر حرف زدن برایتان دشوار است، می توانید برای ارتباط زناشویی پیشقدم شوید و آرام آرام درباره احساساتتان صحبت کنید. 

اینکه مثلا به همسرتان آشکارا بگویید که در آغوش او آرام می گیرد و احساس بهتری دارید، در صورتی که صادقانه و  درست بیان شود، باعث می شود سکوتی که مدت هاست زندگی تان را احاطه کرده، شکسته شود و از ارتباط زناشویی تان هم لذت ببرید. نکته دیگری که می توانم به آن اشاره کنم، این است که همسران در چنین شرایطی باد از لجبازی، خودخواهی، قهر کردن و کارهایی از این قبیل پرهیز کنند، چرا که در این صورت حل مشکل دشوارتر خواهدشد.