اینترنت بی تردید فرصتهای فراوانی فراهم می کند اما استفاده از این پدیده بی نظیر همانند بسیاری از ابزارهای دیگر نیازمند در نظر گرفتن برخی اصول و در واقع فرهنگ استفاده است.
می توان گفت: اینترنت به همان نسبت که توان ایجاد فرصتهای جدید را دارد می تواند تهدیداتی را نیز به همراه خود داشته باشد که با در نظر گرفتن برخی قوائد ساده بخصوص در حوزه شخصی و خصوصی می توان با اطمینان بیشتری از آن استفاده کرد.
در ادامه به پنج اصل مهم در استفاده مطمئن تر از اینترنت اشاره خواهد شد.
1) به هر اطلاعات یا متنی که در اینترنت می خوانید اعتماد نکنید
بخش بزرگی از محتوا و اطلاعات موجود در اینترنت از منابع علمی و درست است اما در برخی موارد اطلاعات موجود در سایتها یا وبلاگها تنها تجربه یا نظر شخصی یک فرد یا حتی متنی تبلیغاتی است. گاهی دیده می شود که فردی می گوید این مطلب را در اینترنت خوانده ام اما صرف وجود یک مطلب در اینترنت به معنای صحت آن نیست. بسیار مهم است که این متن توسط چه کسی و در کدام سایت یا رسانه اینترنتی منتشر شده است. بطور مثال بسیاری از مطالبی که این روزها چه از طریق پیام رسانهای فوری (ابزارهای چت) یا ایمیل برای افراد ارسال می شود مطالبی از وبلاگهای شخصی یا مطلبی است که کاربری براساس تجربه شخصی در یک تالار گفتگو نوشته است.
2) در ارتباط خود با دیگران دقت کنید
اینترنت فضای بی نظیری برای آشنایی و ارتباط با دیگران است اما عدم ارتباط نزدیک و حضور در فضای مجازی باعث می شود که برخی افراد در مورد هویت و موقعیتشان اطلاعات نادرستی به طرف مقابل خود بدهند. بنابراین در ارتباط با دیگران در چت، شبکه های اجتماعی و دوستیابی و یا وبلاگها همیشه این اصل را به خاطر داشته باشید که ممکن است فرد مقابل دقیقا آنچه که ادعا می کند نباشد (برای مثال ممکن است جنسیت خود را اشتباه بگویید و جالب است بدانید که برای برخی از نرم افزارهای چت ابزارهایی وجود دارند که حتی صدا را تغییر داده و مثلاْ صدای مردی را به صدای زن یا بالعکس تغییر می دهد). همچنین از ارائه اطلاعات مهم که ممکن است مورد سوء استفاده قرار بگیرد یا انتشار عمومی آن باعث ایجاد مشکل برای شما شود در ارتباطهای اینترنتی حتی الامکان خودداری کنید. در اخبار حوادث به موارد متعددی اشاره شده است که ارسال تصاویر خصوصی یا قبول دعوت برای ملاقات حضوری براساس یک ارتباط اینترنتی باعث ایجاد مشکلاتی برای شهروندان شده است.
3) در انتشار یا اطلاعات مرتبط با خودتان در اینترنت دقت کنید
این روزها بسیار رایج شده است که مردم اطلاعاتی همانند نام،تصویر یا حتی مشخصات تماسشان را در پروفایل خود در سایتها و شبکه های اجتماعی یا دوست یابی وارد می کنند. البته اشکالی در اینکار نیست اما همواره دقت داشته باشید که آنچه که شما در پروفایل یا وبلاگ خود منتشر می کنید توسط افراد مختلفی قابل مشاهده خواهد بود و ممکن است توسط دیگران ذخیره و مجددا در سایت یا وبلاگ دیگری منتشر شود. یکی از اشتباهاتی که عموما در سایتهای دوستیابی و شبکه های اجتماعی اتفاق می افتد انتشار تصاویری از محافل خصوصی است با این فرض که این تصاویر صرفا توسط دوستان مشاهده می شود اما همواره این احتمال وجود دارد که این تصاویر توسط افرادی که ممکن است دوست شما نباشند مشاهده شده ، مورد سوء استفاده قرار گرفته یا در سطح وسیعی منتشر شود بنابراین دقت کنید که تنها تصاویر و اطلاعاتی (مانند شماره تلفن) را در سایتها قرار دهید که در صورت انتشار عمومی آنها مشکلی برای شما یا خانواده اتان ایجاد نشود.
4) هر تقاضا یا ادعایی را جدی نگیرید
هنوز هم برخی شهروندان کشورهای پیشرفته اروپایی و آمریکایی قربانی کلاه برداران اینترنتی می شوند که با ادعاهای متفاوت (مانند تقاضای انتقال وجه از کشوری آفریقایی و شراکت فرد در مبلغ انتقال داده شده ) و با دریافت اطلاعات حساب و کارت اعتباری کاربران از آن سوء استفاده می کنند. ممکن است شما نیز تاکنون چنین ایمیلهایی دریافت کرده باشید که به دلیلی مشابه بالا یا برنده شده در لاتاری و... از شما بخواهند که اطلاعات کارت اعتباری خود را در صفحه یا سایتی وارد کنید البته شاید در ایران به دلیل نداشتن کارتهای اعتباری بین المللی این قضیه آنقدر جدی نباشد اما جالب است بدانید که برخی تجار ایرانی قربانی چنین ادعاهایی شده اند.
در شکلی دیگر ممکن است با بیان خبر کذب یا ادعایی از شما خواسته شود که کلمه عبور ایمیل خود را در صفحه خاصی وارد کنید. (برای مثال ممکن است پیامی دریافت کنید که قرار است یاهو ایمیل برخی کاربران را مسدود کند و برای اینکه ایمیلتان مسدود نشود کلمه عبور خود در صفحه خاصی وارد کنید). این شیوه به مهندسی اجتماعی معروف است و یکی از شیوه های رایج هک و سرقت اطلاعات است بنابراین همیشه در مورد ادعا یا تقاضایی که از طریق ایمیل یا چت دریافت می کنید با دقت رفتار کنید بخصوص در مواردی که اطلاعاتی درباره حساب بانکی یا کلمه عبور ایمیل یا حساب شما در سایتی خواسته شده باشد و یا زمانی که از شما خواسته می شود فایلی را دانلود یا در کامپیوتر خود اجرا کنید.
5) امنیت مهم است
امنیت لازمه حضور در فضای مجازی اینترنت است. تصور نکنید که چون مقام مهمی نیستید یا اطلاعات خاصی ندارید مورد توجه هکرها قرار نگرفته یا اطلاعات شما سرقت نخواهد شد. گاهی اوقات سرقت کلمه عبور ایمیل شما و انتشار عمومی تصاویری که شما از دوست یا یکی از افراد خانواده از طریق ایمیل دریافت یا برای او ارسال کردید یا اطلاعاتی که با همکاران خود رد و بدل کردید ممکن است باعث دردسر و ایجاد ناراحتی برای شما شود. همچنین در بسیاری از کامپیوترهایی که در خانه ها مورد استفاده قرار می گیرد تصاویری خصوصی از افراد خانواده یا میهمانیها وجود دارد که ممکن است در صورت وجود نقص امنیتی در کامپیوتر شما و در هنگام اتصال به اینترنت، افراد دیگری به این تصاویر یا اطلاعات دسترسی پیدا کرده و احیانا این اطلاعات مورد سوء استفاده قرار گیرد.
بنابراین در هر سطحی که از اینترنت استفاده می کنید به امنیت کامپیوتر خود اهمیت دهید و در این زمینه از افراد فنی و متخصص کمک بگیرید، از آنتی ویروسهای به روز و فایروال استفاده کنید و در هنگام اتصال و کار با اینترنت نکات امنیتی را مورد توجه قرار دهید.