اگر به هر دلیلی میخواهید زبانی را یاد بگیرید باید بتوانید در چند زمینهی مختلف از آن زبانِ جدید مهارت پیدا کنید، مثلا مهارتهای شنیداری، خواندن و درک مطلب، نوشتن، و البته مکالمه و حرف زدن خود را باید قوی کنید. رسیدن به تبحر در همهی این مهارتها برای داشتن ارتباط موثر با گویندگان یک زبان ضروری است. از این بین مهارت در مکالمه، مزیت خاصی را برایتان فراهم میکند. شما میتوانید کلمات را به روشی معنیدار در کنار هم قرار دهید و در ارتباطات معمول روزمره افکار و احساسات خود را با سایرین در میان بگذارید. به علاوه با صحبت کردن میتوانید از فرصتها بیشتر و بهتر استفاده کنید. در این مقاله میخواهیم نکاتی را از زبان مدرسین باتجربه برای تقویت مهارت مکالمه انگلیسی به شما پیشنهاد کنیم.
۱. دنبال میانبُر و جادو نباشید
هیچ راه جادویی و با تاثیری فوقالعاده خاص وجود ندارد که بتواند به سرعت مهارت زبان شما را به حد عالی برساند. البته روشهای گوناگونی وجود دارند که برخی از دیگری کاراتر هستند. برای مثال، در یک دورهی مناسبِ آموزش زبان باید تمام جنبههای زبان تقویت شود (مکالمه، توانایی شنیداری، لغت، گرامر، خواندن و نوشتن). اگر هر یک از اینها حذف شوند زبانآموز در زبان تازه به مهارت کامل نخواهد رسید.
از طرفی هر روش برای فردی مناسب است و برای دیگری نیست. مثلا حفظ کردن برای من کار راحتی است، اما برخی از این کار متنفرند. همچنین برخی زبانآموزان انگلیسی را به سادگی از طریق مکالمهی غیررسمی میآموزند، اما برخی دیگر روشهای منظمتر را ترجیح میدهند.
فارغ از اینها، رسیدن به توانایی گویندگان بومیِ هر زبانی نیازمند طی کردن فرایندی طولانیمدت است. اگر کسی به شما میگوید که یک «راه جادویی» برای سریع پیمودن آن سراغ دارد، حرفش را باور نکنید.
۲. درگیر گرامر نشوید
به نظر عجیب میرسد اما این یکی از مهمترین مواردی است که در بهبود مکالمه به کمکتان میآید. البته اگر قرار است امتحان زبان بدهید، لازم است گرامر بخوانید، ولی اگر قرار است مثل یک انگلیسی زبان حرف بزنید باید بدون خواندن گرامر آن را یاد بگیرید. گرامر خواندن سرعت شما را کاهش میدهد و گیجتان میکند و وقتی بخواهید حرف بزنید جای اینکه مثل اهل آن زبان جملات به طور طبیعی از زبانتان بیرون بیاید درگیر فکر کردن به قوانین گرامری میشوید. یادتان باشد تنها عدهی کمی از انگلیسیزبانان هستند که بیش از ۲۰ درصد همهی قوانین گرامر انگلیسی را میدانند. کدام یک از شما موقع حرف زدن به فارسی، فکر میکند صفت مفعولی و اضافهی توصیفی چیست و چگونه به کار میرود؟ اگرچه احتمالا کسی که مشغول یادگیری فارسی است خود را درگیر این اسامی خواهد کرد. اما چه کسانی راحت حرف میزنند بدون اینکه بدانند قواعد گرامری پشت هر جمله چیست؟ گویندگان اصلی هر زبان. در عوض چه کسی است که به سوالات گرامری راحت پاسخ میدهد؟ یادگیرندگان هر زبان.
حالا انتخاب کنید که میخواهید تعریف افعال سببی را در انگلیسی از بر کنید یا میخواهید مثل یک انگلیسی زبان حرف بزنید؟
یک راه ساده این است که زمان مطالعهی خود را بین مهارتهای مختلف زبان تقسیم کنید.
۳. با عبارات طرف باشید نه کلمات
بسیاری تلاش میکنند کلمات جدید را بیاموزند و بعد آنها را در جملهای کنار هم قرار دهند تا یک جملهی مناسب به دست آورند. گاهی شگفتآور است که یک زبانآموز چه تعداد کلمه بلد است، اما قادر نیست یک جملهی درست با آنها بسازد. دلیل این مشکل این است که چنین فردی کلمات را یاد گرفته است و نه عبارتها را. وقتی یک نوزاد آموختن زبان مادری خود را آغاز میکند کلمات و عبارتها را در کنار هم میآموزد. بر همین اساس شما باید عبارات را هم یاد بگیرید.
اگر ۱۰۰۰ لغت بدانید، ممکن است نتوانید حتی یک جملهی درست بسازید. اما اگر یک عبارت را یاد بگیرید، صدها جملهی صحیح میتوانید بسازید. اگر ۱۰۰ عبارت بلد باشد شگفتزده میشوید که میتوانید چه تعداد جملهی درست با آنها بسازید. در نهایت اینکه تنها با آموختن ۱۰۰۰ عبارت میتوانید خود را یک متکلم عالی زبان انگلیسی حساب کنید.
برای تمرین عبارات پایهای انگلیسی میتوانید به این لینک مراجعه کنید.
۴. از زبان مادریتان به انگلیسی ترجمه نکنید
وقتی قرار است انگلیسی صحبت کنید ترجمه از زبان مادری شما را به اشتباه میاندازد. ترتیب کلمات فارسی در جمله متفاوت از انگلیسی است و ترجمه شما را کُند و جملاتتان را اشتباه خواهد کرد. به جای این کار عبارتها را یاد بگیرید تا مجبور نباشید به کلماتی که دارید به کار میبرید فکر کنید. فرایند جملهسازی باید خودکار باشد.
مشکل دیگر در ترجمه این است که سعی میکنید گرامری که آموختهاید را در آن لحاظ کنید. ترجمه از زبان مادری و فکر دربارهی گرامر جملات، کار اشتباهی است و باید از آن بپرهیزید.
۵. علاوه بر اینکه به گرامر و ترجمه فکر نمیکنید، از اشتباه کردن هم نترسید
از بزرگترین «موانع ذهنی» برای زبانآموزان نگرانی دربارهی اشتباه کردن یا شرمندگی از این است که حرف زدنشان بدون اشکال نباشد. به یاد داشته باشید که توانایی برقراری ارتباط، از بینقص بودن اهمیت بسیار بیشتری دارد.
یک مثال :
تصور کنید کسی این جمله را میگوید:
“Yesterday I go to party in beach”
این جمله به لحاظ گرامری اشتباه است و باید به این صورت نوشته شود:
“Yesterday I went to a party on the beach”
میبینید که با وجود اشتباه در جملهی اول هنوز معنا با موفقیت منتقل شده است. بدون شک شما دلتان میخواهد به مرور زمان اشتباهات خود را اصلاح کنید. اما برای مکالمهای معمولی آرامش خود را حفظ کنید و به خاطر بیاورید که اشتباهات مرگآفرین نیستند، چیزی که اهمیت دارد ارتباط برقرار کردن است.
۶. خواندن و گوشکردن کافی نیست، آنچه را میشنوید در مکالمه به کار ببرید
خواندن، شنیدن و حرف زدن مهمترین جنبههای یک زبان هستند. هرچند برای اینکه در زبانی روان باشید کافی است که بتوانید به آن زبان حرف بزنید. اینکه نوزادان و کودکان در ابتدا حرف زدن را میآموزند عادی است. آنها ابتدا به روانی زبان مادری خود را میآموزند و آنگاه شروع به خواندن و سپس نوشتن میکنند. بنابراین طریقهی طبیعی زبانآموزی عبارت است از گوش کردن، حرف زدن، خواندن و در آخر نوشتن.
مشکل اول
این عجیب است که در مدارس ابتدا خواندن، بعد نوشتن، سپس گوش دادن و در آخر مکالمه و حرف زدن را آموزش میدهند. در روشهایی از آموزش زبان (ESL) ترتیب به این صورت است: خواندن، گوش کردن، حرف زدن و نهایتا نوشتن. در روش ESL خواندن بر خلاف روش طبیعی در اولین مرحله قرا میگیرد، زیرا دانشآموز نیاز به متنی دارد که درک مطلب را با آن انجام دهد و به این وسیله بتواند زبان را یاد بگیرد.
مشکل دوم
دلیل اینکه بسیاری از مردم فقط میتوانند انگلیسی را بخوانند و بنویسند، این است که فقط این دو مهارت را تمرین میکنند. شما برای اینکه بتوانید روان حرف بزنید نیاز دارید که مهارت مکالمه را نیز تمرین کنید. در بخش شنیداری تمرینات زبان متوقف نشوید، زمانی که زبان میخوانید فقط گوش ندهید. چیزی که میشنوید را خودتان نیز تکرار و تمرین کنید. تکرار کردنِ آنچه شنیدهاید را ٰآنقدر انجام دهید تا مغز و زبانتان برای تولید بدون زحمتِ کلمات در گفتار پرورش پیدا کنند.
۷. خود را در انگلیسی غرق کنید
حرف زدن به یک زبان، ربطی به هوش ندارد. هر کس میتواند یاد بگیرد به هر زبانی حرف بزند. تمام افراد دنیا که به زبان خودشان حرف میزنند گواه این ادعا هستند. هر فردی میتواند حداقل به یک زبان صحبت کند. چه باهوش باشید یا نه، قادرید به یک زبان صحبت کنید.
قدرت تکلم به زبان مادری ناشی از بودن در معرض آن زبان است. در ایران زبان فارسی را دائما میشنوید و خودتان به فارسی حرف میزنید پس مشکلی در فارسی ندارید. بسیاری از افرادی که زبان انگلیسی قوی دارند در یک کشور انگلیسی زبان زندگی کرده یا در مدارس انگلیسی زبان درس خواندهاند. دلیل پیشرفت این عده در زبان انگلیسی به دلیل تماس دائمی با افرادی بوده که به آن زبان حرف میزدهاند.
البته افرادی هم هستند که علیرغم زندگی خارج از کشور مهارت زبانی چندانی ندارند. علت این است که این افراد با انگلیسیزبانهای همان کشور مراودهی کمی داشته و دوستان خود را از میان همزبانانشان انتخاب کردهاند، بنابراین تمرین کافی در زبان جدید نداشتهاند.
نیازی نیست که برای روان بودن در انگلیسی به کشور انگلیسیزبان سفر کنید. تنها کافی است که اطراف خودتان را از انگلیسی سرشار کنید. هر روز باید به این شیوه زبانتان را تقویت کنید حتی شده روزی ده دقیقه بهتر است تا یک ساعتِ روزهای جمعه. برای اینکه انگلیسی را در برنامهی روزانهتان بگنجانید:
– وقتی در مسیر رفتن به محل کار یا دانشگاه هستید به فایلهای صوتی انگلیسی گوش دهید.
– اخبار روزانه را به جای زبان فارسی به زبان انگلیسی بخوانید.
– سعی کنید وقتی مشغول کارهای خانه یا ورزش هستید، به انگلیسی فکر کنید.
– مقالات انگلیسی بخوانید، به پادکستهای انگلیسی گوش بدهید و ویدیوهای انگلیسی دربارهی موضوعات مورد علاقهتان را دنبال کنید (مهم است که در فرآیند یادگیری زبان لذت ببرید، به این نحو با سرعت بیشتری پیشرفت میکنید.)
– با دوست خود قرار بگذارید که از این به بعد میخواهید برای مکالمه فقط از انگلیسی استفاده کنید.
۸. برای مطالعه از منابع متناسب استفاده کنید
این ضربالمثل که «کار نیکو کردن از پُر کردن است» چندان هم مطابق واقعیت نیست. تمرین و تمرین تنها به دائمی کردن آنچه تمرین میکنید میانجامد. اگر با جملاتِ اشتباه تمرین کنید، در گفتن جملهی اشتباه مهارت پیدا میکنید. بنابراین باید منابع مطالعاتیای را انتخاب کنید که مناسب باشند، بین مردم متداول باشند و بتوانید به آنها اطمینان کنید.
برای مثال مطالعهی اخبار توسط بسیاری از زبانآموزان اشتباه است. زیرا زبان اخبار رسمیتر از گفتارهای روزمره است و محتوای آن بیشتر سیاسی است که در زندگی روزمره کاربرد ندارد. مهم است که شما متوجهی اخبار شوید، اما فهمیدن این منبع رسمی با کاربرد نامتداول مربوط به زمانی است که یادگیری مطالب پایهای انگلیسی را به انجام رسانده و بخواهید در سطح پیشرفتهتر عمل کنید.
همچنین آموختن زبان همراه با یک دوست که زبان مادریاش انگلیسی نیست، خوبیها و بدیهای خود را دارد که باید مراقب آنها باشید. تمرین با یک فرد غیرانگلیسیزبان امکان تمرین را برای شما فراهم میآورد، میتوانید برای هم انگیزه باشید و اشکالات ابتدایی یکدیگر را گوشزد کنید. اما در عین حال ممکن است وقتی نتوانید جملهی درست یا نادرست را از هم تشخیص دهید اشکالات یکدیگر را کپیبرداری و تکرار کنید. بنابراین از زمان این تمرینها برای تکرار و استفادهی جملات درستی که از منابع معتبر آموختهاید استفاده کنید نه برای اینکه یاد بگیرید چطور جملهبندی انجام دهید.
۹. انگلیسی را از منابع خیلی متنوع بخوانید و بشنوید
گفتیم که اگر تنها به دیدن و خواندن اخبار به زبان انگلیسی اکتفا کنید، آنچه یاد میگیرید زبانی تقریبا رسمی است و آنچه یاد نمیگیرید زبانِ معمولی مکالمههای روزمره بین دو انگلیسیزبان است که معمولا پر از اصطلاحات و عبارات غیررسمی است.
از سوی دیگر، اگر تنها به گوش دادن به موسیقی و دیدن فیلم بسنده کنید، ممکن است نتوانید یک مقالهی دانشگاهی را متوجه شوید یا بنویسید، و اگر انگلیسی را تنها برای محل کار استفاده کنید، برای استفاده در موقعیتهای دیگر، لغت سراغ نخواهید داشت.
به همین دلیل سعی کنید از منابع متنوعی نظیر منابع زیر بهره ببرید:
– منابع تخیلی و غیرتخیلی
– رسمی و غیررسمی
– سخنرانی و مکالمه
– متون جدی و متون طنز
و …
۱۰. یک همراه برای مکالمه کردن پیدا کنید
نمیتوانید انگلیسی را تنها با مطالعه یاد بگیرید، باید از آن استفاده کنید. اگر کسی را ندارید که با شما انگلیسی حرف بزند، میتوانید از طریق سایتهای «تبادل مکالمه» آنلاین، کسی را برای همراهی پیدا کنید. در این سایتها میتوانید متکلمان بومی یک زبان را پیدا کنید که میخواهند زبان بومی شما را بیاموزند. به این شکل در یک همکاری متقابل به تمرین و آموزش زبان یکدیگر کمک میکنید.
حداقل یک بار در هفته با این فرد مکالمه کنید، این کار برای تمرین و افزایش اعتماد به نفس شما ضروری است.
اینها برخی از سایتهای تبادل مکالمه هستند:
۱۱. در افکارتان انگلیسیزبان شوید
این نکته برای رسیدن به روانی و فصاحت در انگلیسی بسیار کلیدی است. اما چطور میتوان این کار را انجام داد؟ این کار را طی مراحل زیر قدم به قدم انجام دهید:
الف) در ابتدا سعی کنید در فکرتان از کلمات انگلیسی استفاده کنید، در این مرحله نیاز نیست از جملهبندی استفاده کنید:
مثلا: وقتی از خواب بیدار میشوید فکر کنید: toothbrush, bathroom, eat, banana, coffee, clothes, shoes
ب) کمکم با ساختار جمله انگلیسی فکر کنید:
مثلا: I’m eating a sandwich
ج) در مرحلهی بعد میتوانید تمام مکالمات و اتفاقات را در ذهن خودتان به انگلیسی مرور کنید
میتوانید برای مثال و اطلاعات بیشتر به این لینک مراجعه کنید.
این روش یکی از بهترین روشها است، زیرا اگر اشتباه کنید کسی متوجه نمیشود! دلیل دیگر این است که میتوانید هر وقت و هرجا خواستید با این روش، تمرین کنید و نیازی به کلاس و کتاب ندارید. یادتان باشد که هر چه زودتر عادتِ فکر کردن با زبان انگلیسی را تمرین کنید، روان حرف زدن برایتان آسانتر خواهد شد.
۱۲. از لغات متفاوت برای بیان حرفتان استفاده کنید
خلاق باشید. دو مانع بزرگ در راه روان حرف زدن یکی کمبود لغت و دیگری مکث و تردید است. وقتی نظری داشته باشید که نتوانید آن را به انگلیسی بیان کنید تا حد زیادی دستپاچه میشوید. به جای دستپاچه شدن، اگر لغت خاصی که مد نظر دارید نمیدانید به راههای دیگری که برای بیان نظرتان وجود دارد فکر کنید.
مثلا: در یک بحث راجع به آشپزی، زبانآموزِ من کلمهی معادل پیاز را نمیدانست، بنابراین به جای آن گفت: «سبزی سفیدرنگی که وقتی آن را میبُرید اشکتان در میآید»، یک توصیف عالی، و من کاملا متوجه منظور او شدم.
این مسئله برای جملات انگلیسی هم اهمیت دارد. گاهی ممکن است بخواهید چیزی را به طریقهی خاصی بگویید، زیرا مشغول ترجمهی مستقیم آن از زبان مادریتان هستید، اما نمیدانید که عبارت را چطور به صورت انگلیسی سازماندهی کنید. قطعا تمرین فکر کردن مستقیم به زبان انگیسی کمک میکند با این مشکل روبهرو نشوید. علاوه بر آن سعی کنید با ذهنی باز و منعطف به راههای گوناگونی که برای گفتن پیامی واحد در اختیار دارید فکر کنید.
انگلیسیزبانها هم راههای مختلفی برای بیان یک پیام واحد دارند. کافی است به لیست عبارات مختلفی که برای سلام کردن و خداحافظی در انگلیسی وجود دارد، نگاهی بیندازید.
۱۳. با خودتان به زبان انگلیسی صحبت کنید
این روش برای پرورش روانی کلام و تقویت اعتماد به نفس عالی عمل میکند. وقتی با خودتان حرف میزنید فشاری برای بینقص بودن احساس نمیکنید و کسی هم اشتباهات شما را نمیشنود.
برای پیدا کردن موضوع صحبت میتوانید به این وبسایت سری بزنید.
تصور کنید که فردی در حال پرسیدن سوال از شما است، حالا با صدای رسا به سوالات او پاسخ دهید. بله ممکن است کمی احمقانه به نظر برسد اما میتوانید وقتی تنها هستید این کار را انجام دهید. این کار قدم موثری برای تمرینِ عملی مطالب انگلیسیای است که آموختهاید.
۱۴. ناامید نشوید و هرگز آموختن را متوقف نکنید
زبانآموزان زیادی داشتهام که بعد از چند سال زبان خواندن آن را رها کرده و بعد از مدتی دوباره آغاز به یادگیری کردهاند. باز برای مدتی طولانی وقفه داشته و دوباره شروع کردهاند. شاید شما هم این کار را کرده باشید. مشکل اینجا است که اغلب با هر بار توقف، آنچه تا کنون آموختهاید را از دست میدهید و بنابراین رسیدن به سطح عالی زبان خیلی خیلی طولانی میشود. اما خبر خوب این است که برای روان شدن زبان انگلیسیتان لازم نیست نابغه باشید، تنها لازم است در تمرین و صرف وقت استمرار داشته باشید. اگر اینگونه عمل کنید حتما به هدف مهارت بالا در زبان انگلیسی دست پیدا میکنید.